8 marca 2018
Apel środowisk obywatelskich Polski i Ukrainy!
My, przedstawiciele wielu środowisk obywatelskich w Polsce i w Ukrainie, protestujemy przeciw eskalacji konfrontacyjnej polityki w relacjach między naszymi narodami.
Polityka ta niszczy pracę i dorobek kilku pokoleń Polaków i Ukraińców, którzy tworzyli warunki dla dialogu, współpracy i przyjaźni między nami. Tragiczny splot historii Ukraińców i Polaków w minionych wiekach, zła pamięć o polityce II Rzeczypospolitej w stosunku do obywateli polskich narodowości ukraińskiej, krwawy dla obu stron konflikt lat 1939-1947, antyukraińska propaganda komunistycznej Polski i ZSRR, miały nas rozdzielić na zawsze. Ale po 1989 i 1991 roku, niemożliwe stało się – możliwym. Uznaliśmy wspólnie, że bolesna lekcja historii XX wieku, upadek komunizmu, powstanie niepodległej Ukrainy i Polski, szanse na rozszerzenie Unii Europejskiej, stawiają nas w obliczu nowych wyzwań. A hasło „nie ma wolnej Polski bez wolnej Ukrainy i wolnej Ukrainy bez wolnej Polski” nabiera nowych znaczeń: oznacza odpowiedzialność za przyszłość naszych krajów i całej Europy. W tym, przezwyciężanie tragicznego dziedzictwa historycznego. Mieliśmy świadomość tego, że choć po obu stronach granicy gęsto jest od polskich i ukraińskich grobów, to mogą one stać się znakiem naszej wspólnej pamięci, a nie zarzewiem nowego konfliktu. Myśleliśmy: niech świadczą o tym, jak wielką cenę zapłaciliśmy za wolność i niepodległość obydwu narodów.
Oświadczenie ZUwP w sprawie 74. rocznicy antyukraińskich akcji na Chełmszczyźnie
W marcu bieżącego roku przypada 74. rocznica akcji oddziałów Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich przeciwko ukraińskim wsiom na terenie dawnych powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego. Według ustaleń historyków w wyniku akcji podziemia polskiego tylko w ciągu marca 1944 r. zniszczonych zostało kilkadziesiąt wsi. W trakcie pacyfikacji ginęła ukraińska ludność cywilna. Najwięcej ofiar zostało zabitych 10 marca 1944 r. Na przykład we wsi Sahryń i jej koloniach zginęło wówczas 606 mieszkańców, znanych z imienia i nazwiska, w tym co najmniej sześć osób narodowości polskiej, pomyłkowo wziętych za Ukraińców (wśród ofiar było 227 kobiet i 151 dzieci), we wsi Szychowice – co najmniej 138 osób (w tym 66 kobiet i 34 dzieci), w Miętkim – nie mniej niż 110 osób (44 kobiety i 27 dzieci), zaś w Łaskowie – 326 osób (131 kobiet i 72 dzieci). W ciągu kilku dni (od 9 do 11 marca 1944) zniszczeniu uległo aż jedenaście miejscowości. Według ostatnich ustaleń z rąk polskich formacji zginęło wówczas co najmniej 1228 Ukraińców. Kolejnych 21 miejscowości zniszczono pomiędzy 19 a 22 marca. Jedną z największych tragedii tego okresu była pacyfikacja wsi Bereść z 21 marca 1944 r. Zginęło wówczas nie mniej niż 239 osób (w tym 104 kobiety i 50 dzieci). Ogółem w marcu i kwietniu we wschodniej Lubelszczyźnie zginęło co najmniej 2220 osób narodowości ukraińskiej, w tym 850 kobiet i 422 dzieci.
