III Kongres Ukraińców w Polsce

U C H W A Ł A

w 70. rocznicę akcji „Wisła”

My, obywatele Rzeczypospolitej Polskiej narodowości ukraińskiej, delegaci Kongresu Ukraińców w Polsce, zebrani w Przemyślu w siedemdziesiątą rocznicę akcji „Wisła”, składamy hołd wszystkim ofiarom tej deportacji z 1947 roku. Czcimy pamięć pokoleń, które odeszły, a także wyrażamy słowa wdzięczności tym, którzy wbrew kilkudziesięcioletnim szykanom i represjom, zakazowi kultywowania tradycji narodowych i religijnych ze strony reżimu komunistycznego, wbrew działaniom władz PRL, uniemożliwiającym nam powrót na ziemie rodzinne oraz kultywowanie pamięci o miejscach, z których nasza społeczność została wypędzona – wytrwali przy własnej tożsamości narodowej, kulturowej i religijnej.

Po siedemdziesięciu latach możemy z dumą podkreślić, że Ukraińcy w Polsce przetrwali jako społeczność zintegrowana i przekazująca dziedzictwo przodków następnym pokoleniom. Na ziemiach rodzinnych Łemkowszczyzny, Bojkowszczyzny, Nadsania, Chełmszczyzny i Podlasia oraz w nowych miejscach osiedlenia ochroniliśmy istniejące lub zbudowaliśmy nowe szkoły, cerkwie i ośrodki życia kulturalnego. Szczególnie owocne były dla nas lata wolnej Polski. Nasza społeczność włączyła się w nurt przemian posiadając własną reprezentację w Sejmie oraz samorządach wszystkich szczebli.

We wdzięcznej pamięci zachowujemy uchwałę Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 sierpnia 1990 roku, w której potępiono deportację. Pamiętamy o zrozumieniu i wsparciu, jakie otrzymywaliśmy od prezydentów Lecha Wałęsy, Aleksandra Kwaśniewskiego, Lecha Kaczyńskiego i Bronisława Komorowskiego. Doświadczaliśmy wsparcia od premierów i ministrów również dzięki powstaniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Szczególną pomoc otrzymywaliśmy od Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP, której twórcą i długoletnim przewodniczącym był Jacek Kuroń – Przyjaciel naszej społeczności i Ukrainy.

Z tym większym rozczarowaniem przyjmujemy odstąpienie od kontynuowania tej polityki przez obecne władze państwa polskiego. W tym roku – po raz pierwszy od 28 lat – rząd odmówił wsparcia dla przedsięwzięć związanych z organizacją obchodów akcji „Wisła”. Przedstawiciele władz usprawiedliwiają deportację, używając w tym celu argumentacji żywcem przeniesionej z materiałów propagandowych państwa komunistycznego, które tę zbrodnię zaplanowało i zrealizowało. Stoi to w sprzeczności z europejską praktyką ochrony praw mniejszości narodowych i etnicznych przyjętą przez Rzeczpospolitą po 1989 roku.

Za prawnie niedopuszczalną uznajemy wypowiedź ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 21 kwietnia bieżącego roku, który na forum Sejmu przypuścił atak na naszą społeczność, w tym personalnie na prezesa Związku Ukraińców w Polsce, Piotra Tymę.    

Do Pani Premier Beaty Szydło zwracamy się z prośbą o wyciągnięcie konsekwencji wobec swojego ministra, bo w państwie demokratycznym, członku NATO i Unii Europejskiej, zwierzchnik policji winien dbać o bezpieczeństwo obywateli, a nie podburzać większość Polaków i podległe sobie służby przeciwko mniejszościom narodowym. Tym bardziej, że jego wystąpienie na forum parlamentu polskiego może być odbierane jako przyzwolenie na podobne działania władz lokalnych oraz pewnych środowisk politycznych i społecznych w Polsce. Budowana atmosfera konfliktu polsko-ukraińskiego powoduje, że nasza społeczność znowu czuje się zagrożona.

Kongres Ukraińców w Polsce kieruje słowa szczególnej wdzięczności do członków Honorowego Komitetu Społecznych Obchodów 70. Rocznicy Akcji „Wisła” oraz pozostałych osób, które wsparły nas w tym trudnym momencie. Dziękujemy posłom i senatorom, deputowanym do Parlamentu Europejskiego, liderom antykomunistycznej opozycji z czasów PRL za okazaną nam solidarność i obecność. Jesteśmy przekonani, że dzięki wspólnie podejmowanym wysiłkom dorobek minionych kilkudziesięciu lat w sprawie ochrony praw naszej społeczności i wszystkich mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce, relacji polsko-ukraińskich i pojednania polsko-ukraińskiego zostanie zachowany i będzie rozwijany – dla dobra Polski, ojczyzny wszystkich jej obywateli, dobra relacji polsko-ukraińskich i całej Europy. 

Kongres Ukraińców w Polsce szczególnie gorąco dziękuje Prezydentowi Światowego Kongresu Ukraińców Eugenowi Czolijowi za niezmienne wsparcie i pomoc naszej społeczności, w tym w godnym zorganizowaniu i przeprowadzeniu obchodów siedemdziesiątej rocznicy akcji „Wisła”. SKU, skupiający liczącą 20 mln osób diasporę ukraińską, która zamieszkuje 55 państw, z narastającym zaniepokojeniem obserwuje wzrost napięcia w relacjach polsko-ukraińskich. SKU na wszystkich dostępnych forach będzie działać na rzecz zmiany tej sytuacji, rozwoju dobrosąsiedzkich stosunków polsko-ukraińskich oraz pojednania naszych obydwu narodów.

Kongres Ukraińców w Polsce przyjmuje zainteresowanie i wsparcie państwa ukraińskiego dla naszej społeczności. Ten fakt należy szczególnie podkreślić ze względu na prowadzoną od trzech lat walkę broniącej swej niepodległości Ukrainy.

Przemyśl, 30 kwietnia 2017 roku